Bạn có thể đã nghe nói về Uniswap, một chủ đề gây tranh cãi trong cộng đồng DeFi. Hayden Adams ban đầu đã phát triển giao thức Uniswap sau khi được truyền cảm hứng từ bài đăng của Vitalik Buterin về phương trình nhà tạo lập thị trường X * Y = K. Hayden đã có cách tiếp cận hợp lý với vấn đề, phát triển Uniswap, một giao thức cung cấp thanh khoản tự động. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về Uniswap để hiểu cách thức hoạt động và những rủi ro của nó nhé!
Uniswap là một hình thức trao đổi hoàn toàn khác, hoàn toàn phi tập trung – nghĩa là nó không được sở hữu và điều hành bởi một công ty duy nhất – và sử dụng một phương pháp giao dịch rất mới được gọi là giao thức thanh khoản tự động.
Nền tảng Uniswap được thành lập vào năm 2018 trên chuỗi khối Ethereum, dự án tiền điện tử lớn thứ hai thế giới tính theo vốn hóa thị trường, giúp nó có thể tương tác với tất cả các mã thông báo ERC-20 và cơ sở hạ tầng như các dịch vụ ví như MetaMask và MyEtherWallet.
Uniswap cũng hoàn toàn là mã nguồn mở, có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể sao chép mã và sử dụng nó để xây dựng các sàn giao dịch phi tập trung của riêng họ. Nó thậm chí còn cho phép người dùng niêm yết mã thông báo miễn phí trên thị trường. Các sàn giao dịch tập trung thông thường hướng đến lợi nhuận và yêu cầu phí cắt cổ để niêm yết các đồng tiền mới, do đó, đây là một sự khác biệt đáng kể. Vì Uniswap là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX), người dùng có toàn quyền kiểm soát tiền của họ mọi lúc, trái ngược với sàn giao dịch tập trung, đòi hỏi các nhà giao dịch phải giao quyền kiểm soát các khóa riêng của họ để các đơn đặt hàng có thể được ghi lại trên cơ sở dữ liệu nội bộ. hơn được thực thi trên một chuỗi khối, tốn nhiều thời gian và tốn kém hơn.
Uniswap được cung cấp bởi hai hợp đồng thông minh: “Đổi” và “Xưởng sản xuất.”Đây là các chương trình máy tính được lập trình để tiến hành các công việc cụ thể khi các tiêu chí nhất định được thỏa mãn. Hợp đồng thông minh của nhà máy được sử dụng trong trường hợp này để thêm mã thông báo mới vào nền tảng, trong khi hợp đồng trao đổi xử lý tất cả các giao dịch hoán đổi mã thông báo hoặc “giao dịch”. Trên nền tảng Uniswap v.2 được cải tiến, bất kỳ mã thông báo dựa trên ERC20 nào cũng có thể được hoán đổi cho một mã khác.
Giao thức thanh khoản tự động
Một giao thức thanh khoản tự động được Uniswap sử dụng để giải quyết vấn đề thanh khoản (được đề cập trong phần giới thiệu) của các sàn giao dịch tập trung. Điều này hoạt động bằng cách khuyến khích các nhà giao dịch trao đổi trở thành nhà cung cấp thanh khoản (LP): Người dùng trên Uniswap gộp tiền của họ để tạo thành một quỹ được sử dụng để thực hiện tất cả các giao dịch trên nền tảng. Mỗi mã thông báo được liệt kê có nhóm riêng mà người dùng có thể đóng góp và giá trị cho mỗi mã thông báo được tính toán bằng cách sử dụng một thuật toán toán học do máy tính vận hành
Người mua hoặc người bán không phải đợi bên đối lập xuất hiện để kết thúc giao dịch theo cách tiếp cận này. Thay vào đó, họ có thể thực hiện bất kỳ giao dịch nào một cách nhanh chóng với mức giá đã biết miễn là có đủ thanh khoản trong nhóm để có thể thực hiện được.
Mỗi LP nhận được một mã thông báo tượng trưng cho cam kết đặt cọc của họ với nhóm để đổi lấy việc đầu tư tiền của họ. Ví dụ: nếu bạn đã đóng góp 10.000 đô la vào quỹ thanh khoản với tổng giá trị là 100.000 đô la, bạn sẽ nhận được một mã thông báo đại diện cho 10% của nhóm đó. Mã thông báo này có thể được đổi lấy một phần chi phí giao dịch. Uniswap tính phí cố định 0,3% cho mỗi giao dịch được thực hiện trên nền tảng của người tiêu dùng, khoản phí này sẽ được chuyển ngay lập tức sang khoản dự trữ thanh khoản.
Khi một nhà cung cấp thanh khoản quyết định rút tiền, họ sẽ nhận được một tỷ lệ phần trăm trong tổng số phí từ khoản dự trữ dựa trên số tiền họ đặt cọc trong nhóm đó. Mã thông báo họ nhận được, theo dõi số tiền họ nợ, sau đó sẽ bị phá hủy.
Sau khi nâng cấp Uniswap v.2, một khoản phí giao thức mới đã được thực hiện, có thể được bật hoặc tắt bằng một cuộc bỏ phiếu của cộng đồng và về cơ bản chuyển 0,05% của mỗi 0,30% phí giao dịch cho một quỹ Uniswap để tài trợ cho sự phát triển trong tương lai. Tùy chọn tính phí này hiện đã bị vô hiệu hóa; tuy nhiên, nếu nó được bật, LP sẽ bắt đầu nhận được 0,25% phí giao dịch chung.
Việc cung cấp thanh khoản tự động của Uniswap hoạt động như thế nào?
X và Y trong phương trình “X * Y = K” phản ánh số lượng mã thông báo ETH và ERC20 có sẵn, tương ứng. Trong khi K là hằng số có thể được thiết lập bởi các nhà thiết kế của hợp đồng trao đổi Uniswap. K có thể là một hằng số ngẫu nhiên, nhưng nó là hằng số quan trọng nhất. Khi bạn nhân X với Y, kết quả luôn phải bằng K.
Đồ thị dưới đây minh họa hàm K, là một hằng số. Mã thông báo B (ETH) được biểu thị trên trục Y, trong khi mã thông báo A (ERC20) được biểu thị trên trục X. Dấu chấm màu đỏ đầu tiên (vị trí cũ) phản ánh giá hiện tại để hoán đổi cặp ETH-ERC20 này dựa trên số dư mã thông báo ETH hiện tại so với mã thông báo ERC20.
Do đó, số dư mã thông báo ETH giảm xuống trong khi số dư mã thông báo ERC20 tăng lên. Điều này có nghĩa là chấm đỏ sẽ di chuyển đến vị trí mới vì nhóm thanh khoản chứa nhiều mã thông báo ERC20 hơn và ít mã thông báo ETH hơn. Nói cách khác, đó là một thuật toán định giá rất đơn giản, trong đó tỷ giá tăng cùng với biểu đồ.
Sự khác biệt giữa Uniswap V1 và V2
Với Uniswap V2, nhiều tính năng mới đã được thêm vào, chẳng hạn như giá, hoán đổi flash và bộ định tuyến hoán đổi. Đây là khía cạnh quan trọng nhất cần nắm bắt để hiểu rõ hơn về cách Uniswap định tuyến các mã thông báo giữa các nhóm thanh khoản.
Hoán đổi Uniswap V1
Uniswap V1 luôn thực hiện hai giao dịch. Giao dịch ban đầu để chuyển đổi mã thông báo ERC20 của bạn thành ETH, tiếp theo là giao dịch thứ hai để chuyển đổi ETH của bạn trở lại mã thông báo ERC20 mong muốn của bạn. Nói cách khác, người dùng cuối bị tính phí hai lần.
Điều này gây ra một số hạn chế trong việc sử dụng Uniswap:
- Phí cao hơn
- Uniswap gắn chặt với việc sử dụng ETH
- Không thể trao đổi trực tiếp mã thông báo ERC20 với các mã thông báo ERC20 khác.
Vì những lý do trên, Uniswap V2 đã được tạo ra.
Hoán đổi Uniswap V2
Uniswap V2 cung cấp cho người dùng cuối ba lựa chọn thay thế để trao đổi mã thông báo thông qua “Hợp đồng Bộ định tuyến.“
Hợp đồng Bộ định tuyến chỉ đơn giản là một hợp đồng có logic định tuyến để định tuyến các mã thông báo của bạn đến hợp đồng hoán đổi thích hợp. Nói cách khác, hợp đồng bộ định tuyến nhận thức được mọi hợp đồng hoán đổi Uniswap V2.
Dưới đây là ba tùy chọn trao đổi:
- Trao đổi thẳng hai cặp ERC20. Hai stablecoin, ví dụ, DAI / USDC, có thể rất hữu ích cho các nhà giao dịch.
- Giao dịch hoán đổi ETH truyền thống, nơi bạn phải trả chi phí gấp đôi.
- Hoán đổi đường dẫn tùy chỉnh cho phép bạn tạo một đường dẫn chuyển đổi phức tạp hơn để chuyển đổi DAI của bạn sang USDC, chẳng hạn như DAI / ETH, ETH / BAT, BAT / USDT và USDT / USDC. Các nhà giao dịch thường có cơ hội kinh doanh chênh lệch giá hấp dẫn do kết quả của điều này.
Uniswap Hoán đổi Flash: Chúng có an toàn không?
Giao dịch hoán đổi flash, đôi khi được gọi là các khoản vay nhanh, được đặt ra bởi Max Wolff của Marble Protocol vào năm 2018. Vào thời điểm đó, ông gọi sự đổi mới của mình là “ngân hàng hợp đồng thông minh” vì nó cho phép các khoản vay không có rủi ro.
Tuy nhiên, gần đây chúng tôi đã quan sát thấy sự gia tăng các vụ tấn công cho vay nhanh trên nhiều giao thức khác nhau, bao gồm cả bZx, trong đó kẻ tấn công bỏ trốn với hàng nghìn mã thông báo thu được miễn phí thông qua các khoản vay nhanh.
Một kẻ tấn công cho vay chớp nhoáng lợi dụng sự kém hiệu quả của thị trường và sau đó hoàn trả khoản vay ban đầu trong khi vẫn giữ thặng dư thu được từ việc giao dịch những mất cân bằng thị trường đó.
Một số nhà điều hành trong ngành cho rằng điều này gây ra rủi ro nghiêm trọng cho khu vực DeFi; tuy nhiên, những người khác lại đổ lỗi cho các vụ tấn công khoản vay nhanh là do giao thức bZx thiếu bảo mật.
Không thể chối cãi rằng việc cung cấp thanh khoản tự động đã mang lại cho không gian DeFi một sự thúc đẩy đáng kể, dẫn đến nhiều cơ hội giao dịch mới và phức tạp hơn. Tuy nhiên, chỉ có thời gian mới trả lời được liệu hoán đổi có phải là quyết định đúng đắn cho ngành công nghiệp tiền điện tử hay không. Dưới đây là tóm tắt nhanh về những lợi ích và hạn chế của việc sử dụng Uniswap.
Ưu điểm
- Phi tập trung
- Bất kỳ mã thông báo mới nào đều có thể đạt được tính thanh khoản trực tiếp bằng cách gửi mã thông báo của họ để trao đổi với hợp đồng định tuyến Uniswap V2.
- Giao dịch ít tốn kém hơn so với DEX hoặc sàn giao dịch tập trung.
- Việc đóng góp thanh khoản vào các nhóm thanh khoản có thể mang lại lợi ích cho các nhà cung cấp thanh khoản.
Nhược điểm
- Có thể xảy ra các vụ tấn công công tắc đèn flash.
- Nó tiếp tục dựa vào giao dịch chênh lệch giá để điều chỉnh sự mất cân bằng của thị trường. Tuy nhiên, giao dịch chênh lệch giá xảy ra trong bất kỳ thị trường tự nhiên nào để nhanh chóng loại bỏ sự mất cân bằng.
- Giả mạo danh sách mã thông báo
- Hiện tại, chi phí gas tăng do số lượng giao dịch quá lớn khiến giao dịch Uniswap trở thành một hoạt động đắt đỏ hơn.
Bài viết mang tính tham khảo, đây không phải là lời khuyên đầu tư của Coin95. Giao dịch tiền điện tử RẤT rủi ro. Bạn tự chịu trách nhiệm về những gì bạn làm với tiền của mình.